به نقل از «ایرنا»

اقلیم هفت رنگ در انتظار مسافران نوروزی

تاریخ انتشار: ۱ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۳۷۰۵۸۹

آب و هوای مناسب، طبیعت زیبا و به دور از شلوغی شهر و دود و زندگی ماشینی انگیزه و مولفه هایی هستند که یک گردشگر می تواند در اولویت سفر خود قرار دهد.

حال که گزینه های مناسبی پیش رو داریم چه بسا که به استانی سفری کنیم که از لحاظ بناهای تاریخی و گردشگری غنی باشد، هرچند که در جای جای ایران بناهای تاریخی بسیاری وجود اما استان خراسان شمالی بدلیل وجود قومیت های مختلف به گنجینه فرهنگ ها شهره است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پس بی درنگ از هر کجای این سرزمین پهناور قصد مسافرت دارید سری هم به این دیار زیبا بزنید تا خاطره ای خوش و بیادماندنی در ذهنتان باقی بماند.

۷۴۳ اثر خراسان شمالی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است که از این تعداد، ۵۲۳ اثر تاریخی، ۵۴ اثر طبیعی، ۱۰۹ اثر ناملموس، ۲۵ اثر منقول تاریخی و ۳۲ پرونده میراث ناملموس نیز با به‌صورت مشترک در حیطه خراسان ثبت شده است.

استان خراسان شمالی با داشتن هزار و ۲۰۰ اثر تاریخی شناسایی شده در شمال شرق کشور قرار دارد.

حال با این تفاسیر به برخی از بناهای تاریخی این استان می پردازیم:

غارهای هنامه شیروان

غارهای هنامه شیروان یک مجموعه معماری دستکند هستند که در سه طبقه روی هم در سینه کوهی در جنوب روستای هنامه از توابع دهستان سیوکانلو در ۱۸ کیلومتری شمال شهرستان شیروان قرار گرفته است.

بر اساس تحقیقات و از روی سفالینه های به دست آمده در اطراف، این مجموعه غارها در قرون چهار الی پنج هجری ساخته شده و در دوران بعد و به ویژه در زمان آشوب و نا امنی مورد استفاده قرار می گرفته است.

در تمام این مناطق جنس تشکیلات زمین شناسی به نحوی است که امکان حفاری مجموعه ای از اتاق‌ها و فضاهای دیگر در سینه کوه را به ساکنان می داده است.

غارهای هنامه شیروان در سه طبقه بر روی هم در دیواره عمودی کوه حفر شده و سقف هر طبقه، کف طبقه فوقانی را تشکیل می دهد و سقف و یا کف اتاق‌ها یک لایه متراکم شنی به ضخامت ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر است که به طور طبیعی در کوه وجود داشته و به طور مناسب از آن بهره برداری شده است.

فضاهای این اتاق‌های دستکند در سه طبقه شکل داده شده که یکی بر روی دیگری واقع و ظاهرا هر طبقه کارکرد متفاوتی نیز داشته است و طبقه اول که در آن دالان‌های نسبتا بزرگ با پیش آمدگی هایی در پای دیوار به شکل آخور دیده می شود، احتمالا مربوط به نگهداری احشام بوده و کاربری طویله یا آغل را داشته است.

در برخی فضاها ارتفاع آخورها بیش از یک متر است که باید مربوط به تغذیه حیوانات باربر مانند اسب و قاطر بوده باشد و طبقه دوم، فضاهای کوچکتر با تودرتویی بیشتری دارد که با توجه به وجود اجاق های متعدد و دودزدگی سقف

آنها باید مربوط به زندگی و سکونت افراد بوده باشد که ضخامت قابل توجه لایه دوده و کربن بر سقف و دیواره ها این طبقه نشانگر آن است که این مکان مدتها سرای امنی برای ساکنان بومی منطقه بوده و مورد توجه فراوان قرار داشته است.

پراکندگی قطعات خمره ها و ظروف سفالین، ذخیره سازی آرد و غلات در پای دامنه و نزدیک به غارها نیز نشانگر زندگی در این محل به ویژه در دوره های آشوب و ناامنی سیاسی است تا ساکنان یارای مقاومت در برابر مهاجمان را داشته باشند.

طبقه سوم در این مجموعه اتاق های کمتر ولی نسبتا بزرگتری دارد که احتمالا انبار بوده و برای ذخیره کردن اشیا و آذوقه از آنها استفاده می شده است و تمام عناصر معماری داخل این فضاها از قبیل آخورها، اجاق ها و غیره از جنس کوه و به صورت دستکند ایجاد شده است.

این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۲ هزار و ۲۱۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و نمونه مشابه اینگونه معماری دستکند و روستایی که در دل کوه حفر شده، در سایر مناطق ایران به ویژه در جنوب کشور مشاهده شده که از آن جمله می توان به غار “خربس ” در جزیره قشم و روستای “میمند” در کرمان اشاره کرد.

کاروانسرای رباط قِلّی جاجرم

کاروانسرای رباط قِلّی مربوط به دوره تیموریان و صفویان در شهرستان جاجرم خراسان شمالی واقع شده است و بازدید از این اثر تاریخی، مسافران خسته را به گذشته و هزارتوی تاریخ می برد.

اگر می‌خواهید در گذشته سیر کنید شما را به تماشای کاروانسرایی در شرق کشور دعوت می کنم، در این کاروانسرا می توانید، گذشته را به خوبی ببینید، کافی است در اینجا چشمان خود را ببندید و با اندکی رویاپردازی صدای زنگوله‌های آویزان بر گردن شترانی که مسافران خسته خود را به این استراحت‌گاه موقت رساندند را بشنوید و وجود مردان و زنان وکودکانی را که در قرن‌های گذشته چند روزی را مهمان این کاروانسرا بوده‌اند حس کنید.

کاروانسراها یکی از دیدنی ترین و مهم ترین آثار تاریخی کشور محسوب می شوند؛ روزی روزگاری برای کاروان‌ها (گروه‌های مسافران) مکان‌هایی برای استراحت و طراوت ارائه می‌کردند که می‌توانستند در آنجا توقف کنند، غذا بخورند و مدتی را با آرامش در آنجا بگذرانند.

با این تفاسیر به کاروانسرای استان خراسان شمالی بنام رباط قِلّی که در شهرستان جاجرم این استان واقع است بیشتر می پردازیم، کاروانسرایی که به طور حتم از دیر باز به خود مسافران بسیاری دیده است و شب هایی را با حضور در این بنای تاریخی و یا در اوج گرما نوشیدن پیاله ای آب خنک در سایه سقف های گنبدی شکلش تن خسته خود را جلا داده اند.

چه بسیار رهگذران و مسافرانی که شب ها در این مکان گرد هم آمده اند و از تجارت و درآمد آن دوران گفته اند از کجا و به کجا رهسپار بوده اند که اکنون در بین ما نیستند اگر می گوییم بین ما نیستن از گذشتگان دور زمانی از این کاروانسراها بعنوان اقامتگاه استفاده می شد می گوییم.

رباط قِلّی مربوط به دوره تیموریان - دوره صفوی و در شهرستان جاجرم، شهر سنخواست، بین روستاهای قِلّی و گازان واقع شده است.

این اثر در تاریخ ۲۵ آذر ۱۳۷۵ با شماره ثبت ۱۸۰۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این رباط در فاصله چهار کیلومتری جاده آسفالته سنخواست قرار دارد و یادگاری از راه ارتباطی معتبر بین خراسان بزررگ و استرآباد است.

ساخت این کاروانسرا را به امیر علیشیر نوائی وزیر سلطان حسن بایقرا نسبت می‌دهند (کلنل ییت سفر نامه خراسان و سیستان صفحه ۳۵۹).

این رباط به شکل مستطیل است که به صورت شرقی غربی ساخته شده است. سنگهای الوان به کار گرفته شده در این بنا به رنگ های متنوع سبز، قرمز، بنفش و کبود با ملات و گچ می باشد.

ضلع شرقی که درب ورودی در آن تعبیه شده است دو برج زوایای شمالی و جنوبی دارد که برج شمالی ۷۰ درصد سالم است برج جنوبی تخریب شده است. محوطه رباط حدود ۲۴ متر طول و ۱۶ متر پهنا دارد. حیاط کاروانسرا در هر ضلع دارای ایوانی بوده است.

این رباط یا کاروانسرا در فهرست کاروانسراهایی است که تحت نام پرونده کاروانسراهای ایران به زودی به عنوان میراث جهانی ثبت خواهد شد.

کاروانسرای قِلّی ۲ اتاق شاه نشین (استراحت گاه سرکاروان ها) دارد که یکی در ضلع شمالی شرقی و دیگری در جنوب غربی قرار دارد، بسیاری از حجره های این کاروانسرا تودرتو است.

عمارت مفخم بجنورد

عمارت مفخم نیز یکی دیگر از گنجینه ها در خراسان شمالی است که چه به عنوان عمارت و چه به عنوان موزه در برگیرنده بخشی از تاریخ مردمان ایران زمین است که هر کدام از گوشه های آن بخشی از تاریخ، معماری، فرهنگ و تحولات سیاسی این دوره را بازگو می کند و ما را با هزینه ای اندکی به سفر زمان می برد.

وسعت عمارت مفخم که ۲ طبقه دارد، ۵۰ در ۲۳ متر است و همچنین ارتفاع آن به ۹ متر می رسد.

در دوره قاجار عمارت مفخم همراه با بناهای دیگری از جمله آیینه ‌خانه، کلاه فرنگی، حوضخانه و سردر آن در باغی بزرگ واقع بوده که مجموعه دارالحکومه مفخم را تشکیل می‌ داده است.

عمارت مفخم دارای ۳۲ اتاق و ۲ تالار با آینه ‌کاری‌ ها، کاشی ‌کاری‌ ها و گچبری ‌های بسیار زیبا و تماشایی است و یکی از آثار بی ‌نظیر عصر ناصرالدین شاه محسوب می ‌شود.

موزه مردم شناسی نیز واقع در طبقه همکف این عمارت است که به گفته مسوولان در آن ۶ هزار از اشیای تاریخی، فرهنگی مربوط به آثار جمع آوری شده عصر قاجار به نمایش گذاشته شده است.

جدای از اشیای تاریخی انواع صنایع دستی و انواع دست بافته های داری، آرشیو موسیقی، پوشاک کرمانج، ترکمنان و سایر وسایلی که مربوط به زندگی این اقوام است به نمایش گذاشته شده است تا بازدیدکنندگان با فرهنگ اقوام ساکن این خطه از شمالشرق کشور نیز آشنا شوند.

شهر تاریخی "بلقیس" اسفراین

شهر تاریخی "بلقیس" در شهرستان اسفراین خراسان شمالی بعنوان دومین بنای خشتی و گلی کشور که قدمت آن به دوره ساسانی و صدر اسلام باز می گردد، گردشگران را به سفر تاریخی و زندگی چند هزار ساله راهی کند.

سابقه زندگی در شهر بلقیس اسفراین ۲ تا چهار هزار سال تخمین زده می شود و اهمیت این شهر در ارگ بزرگ خشتی و گلی است، این بنا با وسعت حدود ۱۸۰ هکتار دومین بنای خشتی ایران پس از ارگ بم به شمار می رود.

این بنای خشتی که با سبک معماری ساسانی ساخته شده است زمانی در حاشیه جاده تاریخی ابریشم قرار داشت، اکنون برای دیدن این بنا که در حدود سه کیلومتری جنوب غرب اسفراین قرار دارد، باید به جنوب خراسان شمالی سفر کنید.

شهر تاریخی بلقیس به شماره ۴۴۹۷ در فهرست آثار ملی ثبت شده و با توجه به اهمیت و غنای تاریخی آن در سال ۸۸ به عنوان پایگاه میراث فرهنگی مصوب و فعالیت مطالعاتی، مرمتی و باستان شناسی آن آغاز شد.

کهن شهر اسفراین از مجموعه آثاری مانند بقایای ارگ و خندق پیرامون آن، شارستان که شامل برج و بارو است، مقبره شیخ آذری، ویرانه‌های معروف به منارتپه (مسجد جامع)، کوره سفالگری، آب‌انبار، بازار، کاروانسرا، بنای معروف به یخدان‌ها و یک گورستان وسیع در نزدیک دروازه شرقی تشکیل شده‌ است.

سالم‌ترین و همچنین برجسته‌ترین اثری که در بقایای شهر بلقیس باقی مانده است؛ ارگی با ۲۹ برج به ارتفاع حدود ۱۱ متر که جزو بزرگ‌ترین قلعه‌های باستانی ایران به شمار می رود با سازه بزرگ خشتی و چینه‌ای و دارای وسعتی دود ۵۱ هزار مترمربع است.

همچنین در اطراف ارگ یک خندق وسیع وجود دارد که نفوذ ناپذیری قلعه را دشوارتر می کرد. گفته می شود که قدیمی ترین آثار استقرار در این شهر به اواخر دوره ساسانی مربوط می شود و زندگی در آن تا پایان دوره صفویه ادامه داشته است.

شهر بلقیس شرایط و ویژگی‌های کامل یک شهر اسلامی را دارا است و از بخش‌های مختلف شامل ارگ، شهرستان و تاسیسات مختلف شهری چون بازار و مسجد برخوردار است.

مجموعه بلقیس شامل ارگ و خندق پیرامون آن، شارستان، ویرانه های معروف به تپه منار (مسجد جامع)، مقبره شیخ آذری، قسمت صنعتی شهر، آب انبار، کاروانسرا، مجموعه معروف به یخدان ها و یک گورستان وسیع در نزدیکیدروازه شرقی آن است.

یکی از مهم‌ترین آثار به‌جامانده در شهر تاریخی بلقیس، ارگ تاریخی است، این بنا یکهزار و ۲۰۰ سال قدمت دارد و به آن نارین قلعه هم می‌گویند. گفته می شود که اولین دوره‌ استقرار در این قلعه مربوط به زمان پس از حمله‌ مغول است. البته آثار ساخت‌وساز و مرمت در پیکره‌ این ارگ دیده می‌شود.

تا کنون ۷۴۳ اثر خراسان شمالی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است که از این تعداد، ۵۲۳ اثر تاریخی، ۵۴ اثر طبیعی، ۱۰۹ اثر ناملموس، ۲۵ اثر منقول تاریخی و ۳۲ پرونده میراث ناملموس نیز با به‌صورت مشترک در حیطه خراسان ثبت شده است.

استان خراسان شمالی با داشتن هزار و ۲۰۰ اثر تاریخی شناسایی شده در شمال شرق کشور قرار دارد.

استان‌ها خراسان شمالی ۰ نفر برچسب‌ها بجنورد گردشگری اسفراین مسافرین نوروزی نوروز خراسان شمالی شیروان پروندهٔ خبری سفر به تاریخ در دیار فرهنگ ها

منبع: ایرنا

کلیدواژه: بجنورد گردشگری اسفراین مسافرین نوروزی نوروز خراسان شمالی شیروان بجنورد گردشگری اسفراین مسافرین نوروزی نوروز خراسان شمالی شیروان استان خراسان شمالی ثبت رسیده اثر تاریخی عمارت مفخم شهر تاریخی رباط ق ل ی آثار ملی ی مربوط اتاق ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۷۰۵۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آمادگی برای خرید اتوبوس‌های برقی در بجنورد

مهدی چمران در جمع مهندسان و معماران خراسان شمالی گفت: اگر شهر و شهرداری بجنورد به این نتیجه برسد که به اتوبوس‌های برقی نیاز دارند از ظرفیت‌های موجود برای تهیه این اتوبوس‌ها و بهره‌مندی مردم بجنورد از آنها استفاده می‌کنیم.

او گفت : این امر باید نیازسنجی و مورد مطالعه قرار گرفته ومیزان تاثیر آلودگی ناوگان حمل و نقل در کاهش کیفیت هوا نیز مورد بررسی قرار گیرد تا ضرورت تامین این ناوگان تشخیص داده شود.

رییس مجمع مشورتی شورای اسلامی کلانشهر‌ها و مراکز استان‌ها با اشاره به اینکه ناوگان برقی قیمت بالا و البته دوام بیشتری دارد افزود: نداشتن آلودگی سوخت و صوت از مزایای این ناوگان است.

او در بخش دیگر سخنان خود با انتقاد از ورود نما‌های رومی به شهر‌ها گفت: باید در بهبود سیما و منظر شهری کار شود، معماری رومی وارداتی است وباید به ویژه برای ساختمان‌های مسکونی ممنوع شود.

باشگاه خبرنگاران جوان خراسان شمالی بجنورد